Ramiz Yunus: "Ukraynanı siyasi böhrandan çıxara biləcək Heydər Əliyevi yoxdur"

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anım günü mediada və ekspert ictimaiyyətində liderlik mövzusunu yenidən aktuallaşdırdı. Bu müzakirələr Azərbaycanın bərpa olunmuş müstəqilliyi illərində xalqımızın yaşadığı hadisələr kontekstində geniş məzmunlu əsaslara söykənir. Azərbaycan xalqı güclü lider amilinin ölkənin yaşaması üçün nə qədər mühüm olduğunu çox yaxşı dərk edib və məhz bu anlayış Azərbaycanın böyük zirvələrə yüksəlməsinə kömək edib.

1990-cı illərin əvvəlində ölkənin parçalanmaq təhlükəsindən xilas edilməsi, iqtisadi sıçrayış, ictimai-siyasi sabitlik, müharibədə qələbə – bütün bunlar Azərbaycanın bəxtinə düşmüş güclü liderliyin nəticəsidir.

1990-cı illərin əvvəli Azərbaycan üçün tarixinin ən ağır dövrlərindən biri olub.

Maraqlıdır həmin dövrdə Heydər Əliyevin liderliyi hansı rolu oynayıb? Bu kontekstdə bu gün tarixinin eyni dərəcədə mürəkkəb mərhələsini yaşayan Ukraynaya nə tövsiyə etmək olar? Bəs Prezident İlham Əliyevin liderliyi işğal olunmuş ərazilərin azad edilməsinə nail olunmasında hansı rolu oynayıb?

TodayPress TV xəbər verir ki, "Day.Az" bu suallarla Xəzər Universitetinin siyasi elmlər üzrə professoru Ramiz Yunusa müraciət edib. 

Ramiz Yunus əvvəlcə qeyd edib ki, tarixin elmi şərhi obyektivliyə, sübutlara, sistemliliyə və mənbələrin tənqidi təhlilinə əsaslanır:

“Burada əsas meyarlar faktlar və ilkin mənbələrlə işləmək, qanunauyğunluqları və əlaqələri üzə çıxarmaq, müxtəlif yanaşmalardan (sosial, iqtisadi, mədəni) istifadə etmək, ideoloji qərəzlikdən uzaq durmaq və tək bir “düzgün” versiya deyil, çoxölçülü həqiqəti axtarmaqdır. Buna görə də tarixi proseslər həmişə müəyyən zaman keçdikdən sonra və hər bir tarixi mərhələdə mövcud olan bütün geosiyasi reallıqlar nəzərə alınmaqla qiymətləndirilməlidir. Bu yanaşma təkcə elmi cəhətdən əsaslandırılmış deyil, həm də ən obyektiv yanaşmadır. Bu yalnız Azərbaycanın ən yeni tarixinə deyil, həm də ölkəmizin 100 il əvvəlki tarixi hadisələrinə aiddir.

Həyatım elə gətirdi ki, yenidənqurma prosesi, daha sonra isə Sovet İttifaqının dağılması məni böyük siyasətə gətirdi. Hökumətdə, daha sonra isə Azərbaycan parlamentində rəhbər vəzifələrdə çalışdığım dövrdə vətənimin ən yeni tarixində baş verən bir çox tarixi proseslərin canlı şahidi və fəal iştirakçısı olmuşam. Ermənistan tərəfindən başladılan və Kremlin dəstəyi ilə həyata keçirilən erməni separatizmi Azərbaycanın Qarabağ ərazisində Birinci Qarabağ müharibəsinin başlanmasına gətirib çıxardı. Həmin dövrdə ölkəmizin nə nizami ordusu, nə də lazımi resursları var idi. Ermənistanın tərəfində isə Cənubi Qafqazda bütün imkanları ilə Rusiya dayanmışdı. Bundan əlavə, Ermənistanın tərəfində bütün dünyada, o cümlədən ermənipərəst və riyakar Qərbin də daxil olduğu güclü erməni diasporunun siyasi və resurs dəstəyi mövcud idi”.

Professor bildirib ki, keçən əsrin 1990-cı illərində baş verən hadisələr ona 100 il əvvəlki oxşar hadisələri xatırladır:

“Belə ki, Rusiya imperiyasının dağılmasından sonra 1918-ci ilin 28 mayında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yaradıldı və 1920-ci il 28 aprelədək cəmi iki il mövcud oldu. Həmin tarixdə Azərbaycan bolşevik Rusiyası tərəfindən işğala məruz qaldı. Xatırladım ki, o zaman Azərbaycan planetin əsas güc mərkəzlərinin qarşıdurma meydanına çevrilmişdi və vətənimiz müstəqilliyini itirdi.

Coğrafiya taledir. Məhz buna görə də 70 il sonra, SSRİ simasında “şər imperiyası”nın dağılmasından sonra biz 1991-ci ildə yenidən müstəqilliyimizi bərpa etdik və Azərbaycanı AXC-nin hüquqi varisi elan etdik. Lakin 1920-ci ildə olduğu kimi, müstəqilliyimiz yenidən itirilmə təhlükəsi ilə üz-üzə qaldı və bu, xüsusilə Birinci Qarabağ müharibəsinin başlanmasından sonra daha aydın hiss olunmağa başladı. Ölkəmizi həm Şimaldan, Cənubdan, Qərbdən olan xarici düşmənlər, həm də onlara yönəlmiş daxili siyasi qüvvələr parçalamağa çalışırdı. Bildiyiniz kimi, tutduğum vəzifələrə görə kifayət qədər məlumatlı idim. Demək olar ki, hər gün Azərbaycan parlamentində olur və bütün bunları öz gözlərimlə görürdüm”.

R.Yunus həmin dövrdə Əbülfəz Elçibəyin Heydər Əliyevi hakimiyyətə dəvət etməsindən danışıb:

“Yaxşı xatırlayıram ki, həmin hadisələrin ən qızğın çağında o vaxtkı Prezident Əbülfəz Elçibəy böyük siyasi təcrübəyə və ittifaq miqyasında nüfuza malik olan, Azərbaycan cəmiyyətində böyük hörmət qazanan Heydər Əliyevi hakimiyyətə dəvət etmək qərarı verdi ki, o, yaranmış vəziyyəti xilas etsin və ölkəni dövlətçiliyin itirilməsi təhlükəsindən uzaqlaşdırsın.

Səmimi deyim ki, Prezident Elçibəyin tərəfdarlarının çoxu kimi mən də onun Kələki kəndinə getməsi və hakimiyyəti Heydər Əliyevə təhvil verməsi ilə qətiyyən razı deyildim. Lakin bu gün doğma Azərbaycanın keçdiyi bütün çətin yolu və İkinci Qarabağ müharibəsində əldə etdiyimiz, ölkəmizin tam suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün bərpası ilə nəticələnən tarixi qələbəni görərək əminliklə deyə bilərəm ki, mərhum Əbülfəz Elçibəy o zaman siyasi baxımdan son dərəcə düzgün addım atmışdı. Söhbət dövlətçiliyimizin taleyindən gedirdi və onu xilas edən məhz Heydər Əliyev oldu. Məhz buna görə də təxminən son dörd il ərzində Ukraynanın bütün informasiya resurslarında çıxış edərək onların cəmiyyətinə, xüsusilə siyasi elitasına səslənməyə, doğma Azərbaycanın təcrübəsinə baxmağı və 30 il əvvəl buraxdığımız səhvləri təkrarlamamağı tövsiyə etməyə çalışıram. Lakin Ukraynada ölkəni parçalamaq cəhdləri davam edir. Bu gün Ali Radadakı debatlar mənə 1993-cü ildə Azərbaycan parlamentində gedən müzakirələri xatırladır. Elə təəssürat yaranır ki, Ukrayna elitası və bütövlükdə cəmiyyəti dövlətçiliyin təhlükə altında olduğunu dərk etmir və onları birləşdirib siyasi böhrandan çıxara biləcək öz Heydər Əliyevləri yoxdur”.

Siyasətçinin sözlərinə görə, liderlərin tarixi rolu olduqca böyükdür: 

“Onlar kütlələri ideyalar ətrafında birləşdirir, hərəkətə səfərbər edir, siyasi kurs müəyyənləşdirir, yenilikləri tətbiq edir və xalqların taleyini həll edərək böyük nailiyyətlərə ilham verir, hadisələrin axarını konkret məqsədlərə yönəldirlər – istər imperiyaların qurulması, istərsə də vətənin müdafiəsi olsun.

Birinci suala cavab verərkən həm elmi əsaslara söykənməyə, həm də insani səmimiyyəti qorumağa çalışdım. Bu prinsipə əsaslanaraq açıq deyə bilərəm ki, 2020-ci il 27 sentyabrda ictimai-siyasi fəaliyyətimə moratorium qoymaq və xalqımla, dövlətimlə çiyin-çiyinə dayanmaq qərarını verərkən mən də çoxlarımız kimi bu müharibənin necə və hansı nəticə ilə bitəcəyini bilmirdim. Lakin əvvəlki təcrübəmə, uzun illər Qərbdə mühacirətdə yaşamağıma və “kollektiv Qərb”in riyakarlığına dair artıq heç bir illüziyamın olmamasına əsaslanaraq əminliklə deyə bilərəm ki, bu, həyatımda verdiyim ən düzgün qərarlardan biri idi.

Bu gün son beş ildə doğma Azərbaycanın əldə etdiyi uğurları görərək anlayıram ki, Prezident İlham Əliyev mərhum atasından sonra həm dünyada, həm də regionumuz ətrafında gedən mürəkkəb geosiyasi proseslərin nəbzini layiqincə tutur və “Müstəqil Azərbaycan” adlı gəmimizi inamla düzgün istiqamətdə aparmaqda davam edir”.

R.Yunusun fikrincə, bu gün artıq hər kəs anlayır ki, Azərbaycanın 2020-ci il hərbi kampaniyasındakı uğuru uzunmüddətli və son dərəcə düzgün hərbi-siyasi strategiyanın nəticəsidir. Məhz İkinci Qarabağ müharibəsində qazanılan hərbi qələbə və onun nəticələrinə əsaslanaraq Azərbaycan bu gün öz şərtlərini diktə edir və diplomatiyada da eyni uğura nail olur. Artıq Vaşinqtonda, Parisdə, Brüsseldə, Moskvada və Tehranda – cəmi beş il əvvəl Azərbaycana təzyiq göstərən mərkəzlərdə bununla hesablaşırlar: 

"Beləliklə, liderin millətin və dövlətin tarixində rolu son dərəcə böyükdür və bu baxımdan Azərbaycan bəxti gətirən ölkələrdəndir”.

Professor sonda böyük alman fiziki Albert Eynşteydən sitat gətirib:

“Böyük şəxsiyyətlər həmişə orta səviyyəli zəkaların amansız müqaviməti ilə üzləşirlər”.

Qiymət Mahir

TodayPress TV