Paşinyanın “iki stul” siyasəti: Ermənistanı hansı risklər gözləyir?

Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan bildirib ki, ölkənin strateji hədəfi Avrasiya İqtisadi İttifaqından (Aİİ) çıxmaq deyil, Avropa İttifaqına (Aİ) üzv olmaqdır. O, eyni vaxtda həm Aİİ, həm də Aİ-yə üzv olmağın mümkün olmadığını desə də, hazırda Avropa ilə yaxınlaşmanı və Moskva ilə dialoqu paralel aparmağa çalışdıqlarını vurğulayıb. Almaniya kansleri Fridrix Merts Ermənistanın Aİ-yə inteqrasiyasını “tarixi fürsət” adlandırıb. Ancaq bunlara rəğmən Paşinyan Moskvada Aİİ Şurasının iclasında iştirak etməyə gedəcək.

Sual yaranır: Ermənistanın Aİ-yə inteqrasiya mesajları verib həm də Aİİ-də qalması nə dərəcədə realdır ? Bu onu hansı risklərlə qarşı-qarşıya qoya bilər?  

Məsələ ilə bağlı TodayPress TV-yə danışan politoloq Asif Nərimanlı bildirib ki, Ermənistan Aİ-yə üzvlük istəyinə baxmayaraq, iqtisadi risklərə görə hələlik Aİİ-dən çıxmağa tələsmir:

"Paşinyanın Avrasiya İqtisadi İttifaqından (Aİİ) çıxmaq niyyətində olmadığını bildirməsi və paralel şəkildə Avropa İttifaqına inteqrasiyadan imtina etmədiyini vurğulaması Ermənistanın iki istiqamətdə oynadığı təəssüratını yaradır.

Ermənistanın strateji hədəfinin Aİ-yə üzvlük olduğu aydındır, lakin bu proses uzunmüddətli bir mərhələ tələb edir. Bu müddətdə iqtisadi riskləri minimuma endirmək üçün İrəvan Aİİ-dən dərhal çıxmağı düşünmür. Çünki Ermənistan rəhbərliyi də, Avropa tərəfi də yaxşı anlayır ki, Aİİ-də qalmaqla Aİ-yə üzvlük eyni vaxtda mümkün deyil və Rusiya bu mövqeyi dəfələrlə açıq şəkildə ifadə edib. Buna görə də Ermənistan yaxın perspektivdə iki seçimdən birini etməli olacaq".

Onun sözlərinə görə, Ermənistan iki xətti paralel aparmağa məcburdur:

"Hazırkı mərhələdə Paşinyanın siyasəti belədir: Aİ-yə inteqrasiyanın uzun çəkdiyi dövr ərzində Ermənistan iqtisadi maraqlarının zərər görməməsi üçün Aİİ-də qalır. Bu səbəbdən həm Avropa, həm də Moskva ilə paralel dialoq aparmaq barədə dedikləri də bu strategiyadan qaynaqlanır. Burada əsas məsələ Ermənistanın real iqtisadi alternativə malik olub-olmamasıdır".

O, eyni zamanda vurğulayıb ki, iqtisadi müstəvidə eyni təcrübə yoxdur. Aİ-nin maliyyə dəstəyi Ermənistanın iqtisadi strukturunu ciddi şəkildə dəyişəcək miqyasda deyil. Ermənistanın əsas iqtisadi çıxış yolu Türkiyə ilə sərhədlərin açılması və Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanması nəticəsində Avropa bazarına coğrafi çıxış əldə etməkdir. Bu isə həm Bakı ilə sülhün, həm də Ankara ilə normallaşmanın tamamlanmasını tələb edir və ciddi zaman istəyir.

"Bu səbəbdən Ermənistan hələ də Aİİ bazarından asılıdır. Ermənistan iqtisadiyyatının əsas həcmi məhz bu birliklə əlaqəlidir. Rusiya ilə münasibətlərin kəskin şəkildə pisləşməsi Aİİ bazarının itirilməsi deməkdir ki, bu da ölkə üçün ağır iqtisadi zərbə ola bilər".

O əlavə edib ki, Paşinyan Ermənistanın konstitusiyasının dəyişdirilməsi və sülh müqaviləsinin imzalanmasını 2026-cı il parlament seçkilərindən sonra gündəmə gələcəyini deyib. Bu o deməkdir ki, növbəti bir il ölkənin gələcək geosiyasi seçimi üçün həlledici olacaq.

A.Nərimanlı sonda vurğulayıb ki, əgər Ermənistan Bakı ilə sülhə nail olar və Aİ-yə inteqrasiya istiqamətində siyasi qərarlar verərsə, Rusiya Aİİ-dən çıxmaq məsələsini gündəmə gətirə və buna sərt reaksiya verə bilər. Bu isə İrəvan üçün çox ciddi iqtisadi risklər yaradar. 

Jalə Rövşən

TodayPress TV