"Zuzqvanq" vəziyyəti: Zelenski xalqı ilə ziddiyət yaşayır?

ABŞ Prezidenti Donald Tramp Ukraynada sülh təşəbbüsləri ilə bağlı prosesin gedişatından danışaraq bildirib ki, Ukrayna cəmiyyəti Vaşinqtonun təqdim etdiyi sülh müqaviləsini müsbət qarşılayır, lakin Prezident Volodimir Zelenski həmin təklifi hələ tam şəkildə nəzərdən keçirməyib. 

Trampın sözlərinə görə, Moskva artıq bu plana razılıq verdiyini bildirib və hər iki tərəflə paralel danışıqları davam etdirir.

O əlavə edib ki, Zelenskinin təklifi gec oxuması onu müəyyən qədər məyus edib, hərçənd prezidentin yaxın saatlarda sənədlə tanış olduğu barədə məlumat aldığını qeyd edib. ABŞ lideri, həmçinin bildirib ki, Ukrayna xalqı bu təklifə müsbət yanaşsa da, Zelenskinin “Rusiya travması” onun qərar verməsini çətinləşdirir.

Prezident Trampın açıqlamasında diqqət çəkən məqamlardan biri də Rusiyanın artıq daha geniş ərazi iddiasından imtina etməyə hazır olması barədə səsləndirdiyi fikirdir. O, Zelenskinin bu sülh planı ilə razılaşıb-razılaşmayacağına dair hələlik əmin olmadığını vurğulayıb.

Həqiqətən də Zelenski ilə Ukrayna xalqı arasında ziddiyət yaşanır? Müharibənin bitməməsinə tək səbəb Zelenskinin "Rusiya travması"dırmı?

Məsələ ilə bağlı TodayPress TV-yə danışan siyasi ekspert Kamran Sultanlı bildirib ki, məsələnin səbəbini yalnız travma ilə izah etmək düzgün olmaz:

“Şübhəsiz ki, travmanın müəyyən təsiri var, lakin burada əsas məsələ Ukraynanın Rusiyanın öhdəliklərinə etibar etməməsidir. Anlaşmada Donbasdan çıxmaq kimi Kiyev üçün son dərəcə ağır şərtlər var. Əgər Ukrayna geri çəkilərsə, Rusiya itki vermədən çox mühüm müdafiə xəttini ələ keçirə və gələcəkdə Odessa, eləcə də Dnepr istiqamətində strateji plasdarm qura bilər. Digər tərəfdən, cəmiyyət müharibədən yorulsa, atəşkəsə maraq olsa da, ərazi güzəştlərinə qətiyyən dəstək yoxdur. Bu isə Zelenskinin verə biləcəyi ən çətin qərarlardan biridir”.

O bildirib ki, mövcud ictimai rəy Zelenski komandasının manevr imkanlarını xeyli məhdudlaşdırır:

“Əhali ərazi güzəştlərinə hələ də qəti qarşıdır. Bu isə siyasi rəhbərliyin sağ qalması baxımından şərtlərin qəbulunu çətinləşdirir. Lakin müharibə uzanarsa, Qərb - xüsusilə də Avropa lazımi dəstəyi azaltmağa davam edər və maliyyə problemi dərinləşərsə,  Donbasın itirilməsi yenə də real ehtimaldır. Mənə elə gəlir ki, Zelenski ərazini vermək kimi açıq şəkildə qeyri-populyar addım atmaqdansa, həmin ərazinin döyüş meydanında itirilməsi və məsuliyyətin Qərbin üzərinə yönləndirilməsi variantına daha çox meyllidir”.

K.Sultanlı əlavə edib ki, bu ssenari Rusiyanın yeni irəliləyişlərinə yol aça bilər:

“Belə olan halda Rusiya digər istiqamətlərdə də hərbi təzyiqi artırmağa çalışacaq. Artıq Zaporojye və Dnepropetrovsk bölgələrində Ukraynanın mövqeləri hər keçən gün zəifləyir. Hazırda Zaporojye şəhəri gündəmdə olmasa da, bir neçə ay sonra Putin onu da tələblər siyahısına daxil edə bilər. Rus ordusu şəhərin mərkəzindən cəmi 45 kilometr məsafədədir. Bütün bunları nəzərə alsaq, Zelenskinin qarşısındakı vəziyyəti şahmatda “zuzqvanq” adlanan məqama bənzətmək olar — hansı addımı atsa, nəticə onun üçün əlverişsiz ola bilər”.

Qiymət Mahir