Türkiyənin Ukrayna vasitəçiliyinə QARA KÖLGƏ: Qara dənizdə Rusiya tankerləri hədəfdə

Qara dənizdə Rusiyaya məxsus “Midvolga-2” tankerinə Türkiyə sahillərindən 80 mil məsafədə hücum edilib. Bu, son günlərdə Qara dənizdə Rusiya gəmilərinə qarşı həyata keçirilən üçüncü hücumdur. 

Maraqlıdır, Qara dənizdə Rusiya gəmilərinə qarşı artan hücumlar regional təhlükəsizlik balansına necə təsir göstərə bilər və Türkiyə bu prosesdə hansı mövqe strategiyasını izləməlidir? Bu, kimin maraqlarına xidmət edə bilər?   

Məsələ ilə bağlı TodayPress TV-yə danışan türkiyəli siyasi analitik İsmail Cingöz bildirib ki, Türkiyə müharibə boyunca balanslı siyasət apararaq həm NATO ilə, həm də Rusiya ilə əlaqələrini qoruyub və vasitəçi kimi ön plana çıxıb: 

“Ukrayna–Rusiya müharibəsi başladığı gündən etibarən Türkiyə NATO üzvü olmasına baxmayaraq, diqqətçəkən şəkildə öz balanslı və nisbi tərəfsiz mövqeyini qorumağı bacarıb. Ankara nə ABŞ və digər NATO ölkələrinin Rusiyaya tətbiq etdiyi sanksiyalara qoşulub, nə də Moskva ilə münasibətləri gərginləşdirib. Türkiyə həm Ukrayna, həm də Rusiya ilə siyasi, iqtisadi, ticarət və regional əməkdaşlığını eyni anda davam etdirərək özünü unikallıqla seçilən vasitəçi dövlətə çevirib. Məhz bu balanslı xətt sayəsində əsir mübadiləsi və taxıl sazişi kimi kritik proseslərdə Türkiyənin rolu həlledici olub və Ankara arabulucu statusunu qoruyub”.

O vurğulayıb ki, Zelenski də son günlərdə Türkiyəyə səfər edərək Rusiya ilə Ukrayna arasında atəşkəsin təmin olunması və sülhün bərqərar olması üçün Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Vladimir Putinlə təmaslarına ehtiyac olduğunu vurğulayıb.

Ekspert deyib ki, Ukraynanın Qara dənizdəki hücumları dialoqa zərbə vurur:  

“Lakin təəccüblü məqam budur ki, Ukrayna məhz belə bir sülh və atəşkəs təşəbbüslərinin fəallaşdığı dövrdə Qara dənizdə Rusiyaya məxsus və ya Rusiya tərəfindən idarə olunan ticarət və neft tankerlərinə hücumlar təşkil etməyə başlayıb. Bu isə prosesə mənfi təsir göstərir. Daha diqqətçəkən məsələ isə onun Türkiyənin dəniz sərhədlərinə və ya münhasır iqtisadi zonalarına yaxın ərazilərdə baş verməsidir. Sanki bəzi ölkələr Türkiyənin vasitəçiliyindən narahat olur və Ukraynanı bu istiqamətdə bilavasitə və ya dolayı yollarla təşviq edərək, hücumların məhz Türkiyənin maraq dairəsində baş verməsinə şərait yaradırlar. Bu isə Türkiyənin vasitəçi rolunun zəiflədilməsinə hesablanmış addım təsiri bağışlayır”.  

Analitik qeyd edib ki, Antalya görüşünün uğursuzluğa uğraması Qərb daxilində sülh istəməyən güclərin varlığını göstərir. 

Politoloq həmçinin əlavə edib ki, Britaniya və bəzi Avropa ölkələri müharibəni uzadıb Rusiyanı zəiflətmək istəyir:    

“Ümumilikdə, xüsusilə Böyük Britaniya başda olmaqla bir sıra Avropa ölkələrinin müharibənin uzun çəkməsində maraqlı olduğu görünür. Bu yolla Rusiyanın Ukraynada zəifləməsi və resurs itirməsi hədəflənir. Yeni dünya düzənində güclü Rusiya və güclü Avropa Londonun maraqlarına uyğun deyil. Böyük Britaniya bu müharibəni uzatmaqla bölgəni məşğul edir, öz sistemini qurur və Qərb blokunun liderliyinə hazırlaşır. Şərqdə isə artıq güclü qütb kimi Çin formalaşır. Bu mənada Çin və Britaniya paralel şəkildə yeni dünya nizamının sütunları kimi irəliləyir. Almaniya da bu prosesdə Britaniyanın əsas dəstəkçilərindən biridir”.  

İsmail Cingöz sonda diqqətə çatdırıb ki, Ankara güclənən Türkiyəni hədəf alan cəhdlərə baxmayaraq, təcrübəsi ilə bu təzyiqləri dəf edəcək siyasi xətti qoruyur: 

“Bütün bunlarla yanaşı, Türkiyənin mövqeyi və dövlət ağılı ortadadır. Qərbin güclənən Türkiyəni və Türk Dövlətləri Təşkilatını istəmədiyi də aydındır və Ankaranı bir şəkildə münaqişəyə cəlb etməyə çalışdıqları ehtimal edilir. Lakin əsrlərlə formalaşmış dövlətçilik ənənəsinə və təcrübəsinə malik olan Türkiyə bu kimi cəhdlərin öhdəsindən gəlməyi bacaracaq gücdədir. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan da məsələyə dair açıqlamalarında prosesləri yaxından izlədiklərini və Türkiyənin öz mövqeyini qətiyyətlə qoruyacağını bildirib”.   

Jalə Rövşən

TodayPress TV