Paris-Vaşinqton xətti: Ukrayna üzərində geosiyasi döyüş

Dekabrın 1-də Yeliseydə Fransa lideri Emmanuel Makron və Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski arasında baş tutan görüşdə tərəflər bir neçə Avropa lideri ilə telefon danışıqları apararaq Ukrayna üzrə koordinasiyanı müzakirə ediblər. Bu, Zelenskinin iki həftədə Fransaya ikinci səfəridir. Liderlər bildiriblər ki, Ukraynanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü ilə bağlı qərarlar yalnız Kiyev və Avropa tərəfdaşlarının iştirakı ilə verilə bilər. Görüşdən sonra Makron ABŞ lideri Donald Trampla telefonla danışaraq müharibənin gedişini, Birləşmiş Ştatların vasitəçilik rolunu və Ukrayna üçün təhlükəsizlik zəmanətlərinin tamamlanmaq üzrə olduğunu müzakirə edib.

Maraqlıdır, Zelenskinin ardıcıl Paris səfərləri və Makronun həm Avropa, həm də Vaşinqtonla paralel diplomatik aktivliyi bölgədə böyük güclərin yenidən mövqe almağa başladığının siqnalıdırmı və bu proses hara aparır?   

Məsələ ilə bağlı TodayPress TV-yə danışan politoloq Məhəmməd Əsədullazadə bildirib ki, Ukrayna Fransada danışıqlar aparsa da, əsas təsir  ABŞ-də qalır:

“Rusiya–Ukrayna müharibəsi fonunda hazırda geniş diplomatik trafik və intensiv təmaslar müşahidə olunur. Cenevrədə və Vaşinqtonda keçirilən danışıqlardan sonra artıq 19 bəndlik müəyyən bir sülh mətni də formalaşıb. 

Ukrayna Prezidenti bu məsələlərlə bağlı Fransada da danışıqlar aparır. Fransa tərəfi atəşkəsə nail olmaq üçün fəal şəkildə çalışır. Hazırda geosiyasi qarşıdurma yaşandığı üçün hər bir ölkə öz mövqeyini gücləndirməyə çalışır. Fransa da Avropada daha təsirli aktora çevrilmək niyyətindədir. Lakin proseslərin əsas ağırlıq mərkəzi hələ də Amerika Birləşmiş Ştatlarıdır”.

Onun fikrincə, Fransa Ukraynanın ərazi güzəştinə məcbur edilməməsi üçün ABŞ-yə təzyiq göstərir:

"Fransa çalışır ki, Ukrayna məsələsində ABŞ-nin mövqeyini balanslaşdırsın və Kiyevin yanında dayanmaqla ərazi güzəştlərinin qarşısını alsın. Çünki Ukraynanın hansısa ərazilərdən imtinası həm Fransanın təhlükəsizliyinə, həm də Avropadakı geosiyasi mövqeyinə ciddi təsir göstərə bilər. Bu səbəbdən Paris Vaşinqtonla aktiv müzakirələr aparır və ABŞ-yə müəyyən təzyiq göstərməyə çalışır ki, Ukrayna Rusiya qarşısında güzəştə məcbur qalmasın.

Ekspert qeyd edib ki, hazırda Fransa prosesdə kifayət qədər fəaldır. Hətta Fransada Ukraynaya göndərilmək üçün xüsusi qoşun bölmələri yaradılıb, təlimlər keçirilir və silah ixracı davam edir.

Analitik sonda əlavə edib ki, Avropa Ukraynanın güzəştə məcbur olunmasını istəmir:

"Danışıqlar davam edir. Trampın xüsusi nümayəndəsinin də Moskvaya yeni təkliflərlə gedəcəyi gözlənilir. Avropa ölkələri, o cümlədən Fransa, çalışır ki, ABŞ bu məsələdə Ukraynanı Rusiyaya güzəştə getməyə məcbur etməsin. Mən hesab edirəm ki, vəziyyət də bu istiqamətdə inkişaf edəcək. Çünki Fransa Trampla danışıqlar aparırsa, bu müəyyən mənada Böyük Britaniya, Almaniya və ümumilikdə Avropa adından aparılan dialoq kimi qiymətləndirilə bilər. Ukrayna üçün də məhz belə bir siyasi xətt həyati əhəmiyyət daşıyır". 

Jalə Rövşən

TodayPress TV